Bilgisayarlar kullanıldıkları süre dahilinde belirli şekillerde temizlenmeye ihtiyaç duyar.Yazılımsal olarak sürekli bir koruma içerisinde tutmaya çalışıp virüslerden temizlesek bile, donanım yani fiziksel açıdan da temizleme işlemlerini periyodik olarak yapmamız gerekir. Masaüstü bilgisayarları düşündüğümüzde ise bunu yapmak için sürekli olarak teknik servislere götürmek kimi zaman masraflı olabilir. Bunun yerine basit şekilde sürekli olarak yapılması gereken kimi bakımları kendiniz de yapabilirsiniz. Genel itibariyle evinizdeki koşullarda yapabileceğiniz bilgisayar temizliği ile alakalı başlıkları listelemek istiyorum.
Fan Temizliği
Bilgisayarların içerisindeki devrelerin çalışabilmesi için belirli sıcaklıklarda tutulması gerekmektedir. Bu optimum sıcaklığı dengelemek için çalışan fanlar ise belirli hızlarda dönerek ana kartınızı ve diğer parçaları soğutmaktadır. Zaman içerisinde fanların içerisine birikebilecek olan toz yumakları bu fanların rahat şekilde çalışmasını engelleyebilir. Bunun devamında ise istenilen ayarda çalışamayan fanlar, bilgisayarın sürekli olarak kapanmasına neden olacaktır. Fan soğutucu kullanıyorsanız, belirli süre aralıklarında elektrikli süpürge yardımı ile bilgisayarın güç ile ilgili bağlantılarını çıkararak bir temizlik yapmanız mümkün. Bu sayede fanların rahat çalışmasına olanak sağlarsınız. Sıvı soğutma (veya gaz soğutma denilen sistem) teknolojilerde ise evlerde yapabilecekleriniz kısıtlı olduğu için teknik bir servise başvurmanız gerekebilir.
Port Temizliği
Bilgisayarınızın donanım birimlerini bağladığınız portlar sürekli olarak kullanıldığı için, bu kanallardan içeri girebilecek maddeler olabilir. Zaman içerisinde USB, VGA ekran girişi gibi alanlarda ise biriken tozlar veya yabancı maddeler bu birimlerin iletişimini kesecek derecede olumsuzluk oluşturabilmektedir. Bu nedenle USB giriş alanlarını, ses giriş çıkışlarını, HDMI ve VGA görüntü kanallarını bir iğne ile temizlemeniz, işinizi görecektir. Bu tür işlemleri güç bağlantılarını kapatarak yapmalısınız. Çünkü kart üzerinde yapacağınız herhangi bir kısa devre işlemi, düşük voltajda çalışıyor dahi olsa temizlediğiniz birimi kullanılamayacak hale getirebilir. Hatta bağlantısı bulunan ara birimleri de etkileyerek temizlik yapıyorum derken bilgisayarınızdan olabilirsiniz.
Anakart Temizliği
Anakart üzerinde bulunan donanım parçacıkları zaman içerisinde fanlarda olduğu gibi tozları çekerek içerideki sıcaklığı etkileyecek şekilde bir yapı oluşturabilir. Sıcaklığı tutabilen bu toz yumakları belirli bir seviye sonrasında ise içerisinde iletken maddeler var ise bilgisayarınızda belirli arızalara neden olabilir. O nedenle bilgisayarınızın kasasının kapaklarının kapalı tutulmasını öneriyorum. Yeni nesil kasalar fanların hava değişimini yapabilecek şekilde yeterli hava boşluklarına sahip. Bu boşluklardan girebilecek kimi iletken maddeler, kasanızın taşınmasında veya fanın çalışmasından etkilenerek ana kart üzerinde istem dışı bir işlem gerçekleştirebilirler. Bu gibi durumlarda bilgisayarınız geçici şekilde (kısa devreyi önlemek için) açılmamak üzere kapanabilir. Bu durumu test etmek için iletken bir teli anakartınızın üzerine (port ve renkli devre elemanlarının girişleri haricinde) bırakabilirsiniz. Bu gibi oluşabilecek yapıların önüne geçmek için belirleyeceğiniz aralıklar dahilinde anakart temizliği yapmakta fayda olacaktır. Temiz ve nemli bir bezle bu temizliği yapmanız mümkün. Dikkat edilmesi gereken nokta ise, bezin ıslak değil nemli olması. Islak bir bezle temizlik yapılıyor ise temizlik sonrasında kurutma işlemine önem vermeniz gerekmektedir. Çünkü anakart üzerindeki devre elemanları da dahil olmak üzere yeşil tabaka üzerindeki yollarda sıvı maddelerde kısa devreye sebep olabilir. Bu nedenle nemli bezle silip, toz yumakları oluşmayacak şekilde temizliğinizi yapabilirsiniz. (Birikmiş olan küçük toz yumakları dışarıdan gelebilecek tozları da zaman içerisinde hapsedeceği için bu işlemi yılda bir iki defa yapmanız yeterli olacaktır. Bu işlemi yaparken ekran, ses, konsol, ram kartlarını çıkartabilirsiniz.)
Donanım Temizliği
Buraya kadar anlattığım noktalar, masaüstü bir bilgisayara sahip olan (kasa ile çalışan bilgisayar demek daha doğru olacaktır) herkes için geçerlidir. Klavye, fare, hoparlör gibi alanlarda ise kendi yöntemleriniz devreye girmektedir. Tüm donanım birimleri aynı özelliklere sahip olmadığı için buna söyleyebileceğim pek fazla bir şey yok. Kendimden örnek vermek gerekirse, benim klavyemdeki tüm tuşlar bir pad üzerine yay ile bağlı olduğu için belirli aralıklarla tüm tuşları sökerek su ile temizliyorum. Sonrasında ise klavyemi köpüklü bir su içerisine atıp dinlendiriyorum. Burada dikkat edilmesi gereken nokta ise pad şeklinde olan iletken kısımlar, bu kısımları nemli bir bezle silebilirsiniz. Genelde silikon yapı ile kaplı olduğundan ötürü fazla bir riskli işleme sahip değillerdir.
